Επικοινωνία μέσω Linkedin με τον Saloustros Emmanouil
Εισαγωγή
Στα έτη πριν από την επερχόμενη οικονομική κρίση, η οικονομία της Ελλάδας γνώρισε πρωτόγνωρους ρυθμούς ανάπτυξης, σε τέτοιο βαθμό που πολύ έσπευσαν να μιλήσουν για “οικονομικό θαύμα”.
Αρκετοί κλάδοι της οικονομίας γνώρισαν άνθιση με τις κατασκευαστικές, τις εμπορικές, και τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών να βρίσκονται στην πρωτοκαθεδρία. Σημαντικό παράγοντα στην προαναφερθείσα ανάπτυξη αποτέλεσε η πρόσβαση σε δανειακά κεφάλαια από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας.
Τα τελευταία έτη αρκετές επιχειρήσεις έχουν έλθει αντιμέτωπες με σημαντικές εξελίξεις και αλλαγές στην εμπορική λειτουργία τους (αλλαγές πιστωτικής πολιτικής, έλλειψη χρηματοδότησης, επισφαλείς απαιτήσεις, περιορισμοί κεφαλαίων κλπ.), οι οποίες όχι μόνο επηρεάζουν την ομαλή λειτουργία τους αλλά ενδέχεται δυνητικά να απειλήσουν ακόμη και την βιωσιμότητα τους.
Ο σκοπός της χρηματοδότησης
Μια επιχείρηση χρειάζεται χρηματοδότηση κυρίως:
- Για την εξασφάλιση της εμπορικής ομαλής λειτουργίας της (κεφάλαιο κίνησης)
- Για την επένδυση πάγιου εξοπλισμού (συνήθως μακροπρόθεσμου ορίζοντα)
Κεφάλαιο κίνησης (Working Capital)
Το κεφάλαιο κίνησης είναι ένας χρηματοοικονομικός δείκτης ο οποίος προσδιορίζει το κεφάλαιο που απασχολείται από την επιχειρηση για την εξυπηρέτηση της ομαλής εμπορικής της λειτουργίας.
Το κεφάλαιο κίνησης αποτελείται από:
- Το πάγιο κεφάλαιο κίνησης
- Το κυμαινόμενο ή έκτακτο κεφάλαιο κίνησης
Πάγιο κεφάλαιο κίνησης
Το πάγιο κεφάλαιο κίνησης απορρέει από την εμπορική πολιτική της εταιρείας και επηρεάζεται κυρίως από το ύψος του κύκλου εργασιών κάθε έτους.
Εκτίμηση του πάγιου κεφαλαίου κίνησης
Για τον υπολογισμό του πάγιου κεφαλαίου κίνησης λαμβάνεται υπόψη, η πίστωση που παρέχεται στους πελάτες της εταιρείας καθώς και οι πίστωση η οποία λαμβάνεται από τους προμηθευτές.
Επίσης χρειάζεται να υπολογισθεί ο λειτουργικός κύκλος των προϊόντων (εμπορευμάτων) της εταιρείας (λ.χ. ο χρόνος που χρειάζεται ένα προϊόν να παραμείνει στην αποθήκη μέχρι να πωληθεί).
Όταν πρόκειται για παραγωγική εταιρεία, τα πράγματα είναι πολυπλοκότερα δεδομένου του ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη επιπλέον παράγοντες όπως ο χρόνος παραγωγής, το ύψος των απαιτούμενων αποθεμάτων/Ά υλών ανά φάση παραγωγής κλπ.
Τέλος, θα πρέπει να προσδιοριστεί ο οδηγός (driver) του κάθε παράγοντα. Συνήθως ο σημαντικότερος παράγοντας είναι ο εκτιμώμενος κύκλος εργασιών.
Σύντομο παράδειγμα
Μια επιχείρηση παρέχει στους πελάτες πίστωση 3ο ημερών, ενώ λαμβάνει από τους προμηθευτές της πίστωση 10 ημερών, ο κύκλος εργασιών εκτιμάται στις €100χιλ. ετησίως, επίσης το κόστος Ά υλών υπολογίζεται ότι θα ανέρθει στο 60% επί του κύκλου εργασιών.
- Για τον προσδιορισμού του επιπέδου τον εμπορικών απαιτήσεων διαιρούμε την δοθείσα πίστωση στου πελάτες δια 365 ημέρες και πολλαπλασιάζουμε με τον εκτιμώμενο κύκλο εργασιών ήτοι 30/365 *€100χιλ.= €8,2χιλ.
- Ομοίως για τον προσδιορισμό του ύψους των εμπορικών υποχρεώσεων διαιρούμε τις ημέρες της πίστωσης που λαμβάνουμε δια 365 ημέρες επί το εκτιμώμενο κόστος Ά υλών ήτοι 10/365*(€100χιλ.*60%)= €1,65χιλ.
- Η διαφορά των δυο (€6,5χιλ.) αποτελεί το απασχολούμενο πάγιο κεφάλαιο κίνησης.
- Σημειώνεται ότι χάριν ευκολίας στο προηγούμενο παράδειγμα δεν λαμβάνονται υπόψη σημαντικοί παράγοντες διαμόρφωσης του πάγιου κεφαλαίου κίνησης.
Κυμαινόμενο (έκτακτο) κεφάλαιο κίνησης
Το κυμαινόμενο (έκτακτο) κεφάλαιο κίνησης προκύπτει από “έκτακτες” εξελίξεις στην εμπορική και παραγωγική λειτουργία της εταιρείας.
Συγκεκριμένα η αύξηση των επισφαλών απαιτήσεων θα ανέτρεπε την εκτίμηση της διοίκησης για την πορεία των εισπράξεων με αποτέλεσμα την υστέρηση των αντίστοιχων ταμειακών ροών.
Η εταιρεία θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει την κατάσταση έκτακτου κεφαλαίου κίνησης με την εξασφάλιση της απαραίτητης χρηματοδότησης (πχ με έναν αλληλόχρεο λογαριασμό υπερανάληψης “overdraft”).
Έκτακτο κεφάλαιο κίνησης θα μπορούμε μια επιχείρηση να χρειαστεί για άλλους διάφορους λόγους, πχ μια διακοπή στην παραγωγής της, αλλαγές στις συνθήκες πίστωσης των προμηθευτών, μια απότομη πτώση στις πωλήσεις κλπ.
Εκτίμηση του έκτακτου κεφαλαίου κίνησης
Για την εκτίμηση του έκτακτου κεφαλαίου κίνησης θα πρέπει η διοίκηση να εκτελεί αντίστοιχες αναλύσεις ευαισθησίας επί των βασικών οδηγών (drivers) όπως περιγράφηκαν προηγουμένως.
Στο προηγούμενο παράδειγμα, θα μπορούσε να θεωρηθεί μια αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 5% και 10% από βασικό σενάριο και να ξαναεκτελεστεί η άσκηση.
Τρόποι βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης
Βασικά εργαλεία για την διαχείριση των βραχυπρόθεσμων χρηματοοικονομικών αναγκών αποτελούν:
- Λογαριασμός υπερανάληψης
- Νέα γραμμή τραπεζικού δανεισμού
- Καλύτερη διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης
- Περιορισμός της πίστωσης των πελατών
- Βελτίωση της απόδοσης της παραγωγής κλπ
Κάθε επιχείρηση κατά τον σχεδιασμό της θα πρέπει να προϋπολογίζει το ύψος του κεφαλαίου κίνησης που θα χρειαστεί για την ομαλή της λειτουργία. Η κάλυψη του πάγιου κεφαλαίου κίνησης θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στα απαιτούμενα κεφάλαια της αν είναι δυνατόν και πριν την ίδρυση της, παίρνοντας και τα απαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών όπως πχ με ένα περιθώριο ασφαλείας, ή έναν λογαριασμό υπερ-ανάληψης κλπ.
